De groei van Amsterdam |
| |
| Amsterdam is ontstaan in een veengebied, op de plek waar de Amstel uitmondt in het IJ. Dat op deze plek zo’n grote stad zou ontstaan hadden de eerste bewoners niet gedacht. Wat zij hier aantroffen was drassig veengebied. Door ontginning van dit veengebied daalde de bodem langzaam. Vanaf het jaar 1000 werden al de eerste dijken aangelegd om de boerengemeenschap te beschermen tegen het water. Toen in de 13e eeuw in de monding van de rivier de Amstel een dam werd gelegd ontstond de nederzetting die zou groeien tot een belangrijke handelsstad. |
| |
|
| Klik hieronder op de afbeelding voor een serie van 15 kleine kaartjes van de groei van Amsterdam. |
 |
| |
Opdracht 5
In 1975 vierde Amsterdam zijn 700-jarig bestaan
o.a. met de eerste Sail Amsterdam. Het vreemde is dat diezelfde verjaardag in 2006 nog een keer gevierd werd! Er is kennelijk een verschil van mening over wanneer Amsterdam precies is ontstaan. |
| a. |
Wat werd in 1975 herdacht?
- eerste woningen bij dam in de Amstel of
- Amsterdam krijgt stadsrechten |
| b. |
In de serie kaartjes wordt twee keer van schaal veranderd. Bij welke kaartjes is dat? En waarom gebeurt dat? |
| c. |
In welke periode werd de grachtengordel gebouwd? |
| d. |
Het inwoneraantal van Amsterdam gaat op een gegeven moment dalen terwijl de stad blijft groeien. Vanaf wanneer was dat en hoe zou dat komen? |
| |
|
Opdracht 6
De beroemde Amsterdamse cartograaf en drukker Blaeu heeft eeuwen geleden een kaart van Amsterdam gemaakt. Deze kaart kun je in EduGIS bekijken. |
| |
|
 |
HOE?
Google Earth heb je nu niet meer nodig. Sluit dit programma.
Open EduGIS.
Klik op Lagenbeheer en voeg de kaartlaag Amsterdam 17e eeuw toe (uit de rubriek Historische kaarten).
Zoom in op Amsterdam en zorg ervoor dat
je de oude kaart net helemaal in beeld hebt.
Zoomen
en verschuiven gaat bijna net zoals in Google Earth en Google Maps. Je kunt de
groene pijltjes gebruiken voor verschuiven en de schuifbalk voor zoomen. Maar je kunt ook inzoomen door dubbel te klikken op de
kaart. En je kunt de kaart verschuiven met de cursor (het ‘handje’). En als
je een wieltje (scroll wheel) op je muis hebt: daarmee kun je ook zoomen!
Klik rechts onder de kaart op het woord Overzichtskaart om deze weg te klappen. Als je er weer op klikt komt het overzichtskaartje weer terug.
Klik op Legenda om de legenda weer zichtbaar te maken. |
|
|
| |
|
| a. |
Is deze kaart gemaakt in het begin of aan het eind van de 17e eeuw? (vergelijk met de groeikaart van Amsterdam) |
| b. |
Zoek je eigen adres op (gebruik het Zoekvenster).
Was jouw buurt in de tijd van Blaeu al bebouwd?
|
| c. |
Wat is er bijzonder aan deze kaart als je hem vergelijkt met moderne stadsplattegronden? |
| |
|
Opdracht 7
De periode waarin de verschillende delen van Amsterdam gebouwd zijn kun je ook terugvinden in EduGIS.
|
HOE?
Klik op Lagenbeheer en voeg de kaartlaag Amsterdam-bouwjaar toe (uit de rubriek Kadastrale gegevens).
Klik op Legenda om de legenda weer zichtbaar te maken.
Zet de achtergrondkaart op Satelliet.
Klik met de rechter muisknop op een pand om het preciese bouwjaar op te vragen. |
|
|
| |
|
| a. |
Wat is het bouwjaar van het pand waar jij woont?
(Als je niet in Amsterdam woont kun je het antwoord niet uit de kaart halen.
Misschien weet je wanneer je huis gebouwd is; vul dat dan in. Maak anders een schatting.) |
| b. |
Beschrijf waar de grens tussen de vooroorlogse wijken en de naoorlogse wijken ligt. |
| c. |
Vergelijk de kaartlaag Amsterdam-bouwjaar met de kaart van Blaeu. Hoe zou het komen dat zoveel gebouwen in de 17e eeuwse stad toch een veel later bouwjaar hebben? |
| |
|
|
HOE?
Je kunt een laag naar
beneden of naar boven verplaatsen door hem in de legenda te verslepen.
Een kaartlaag kun je tijdelijk onzichtbaar maken door het vinkje links onder de naam uit te zetten.
Je kunt een laag doorzichtig maken door waar 100% staat te kiezen voor bijv. 60%.
Als je een kaartlaag niet meer nodig hebt, verwijder je hem door op het kruisje rechts naast de naam te klikken.
|
|
|
| |
|
| d. |
Het Koninklijk Paleis Amsterdam werd volgens Wikipedia tussen 1648 en 1665 gebouwd als stadhuis.
Klopt dit met de gegevens in EduGIS? |
| e. |
Staat dit gebouw al op de kaart van Blaeu? |
| f. |
Welk gebouw wordt op de kaart van Blaeu aangeduid met het getal 50?
TIP: de legenda staat aan de rand van de kaart. Als je het lastig vindt ondersteboven te lezen, klik dan hier. |
| g. |
Bestaat dit gebouw nog? |
| h. |
Wanneer is het huidige stadhuis van Amsterdam gebouwd? |
| i. |
Wat was er op die plek in de tijd van Blaeu? |
|
